Jaki fotelik samochodowy dla noworodka wybrać w 2025?

Redakcja 2025-08-02 22:10 | Udostępnij:

Pierwszy wyjazd z maluchem to ekscytujący moment, ale też taki, który potrafi spędzić sen z powiek przyszłym rodzicom. Jaki fotelik samochodowy dla noworodka wybrać, by zapewnić mu absolutne bezpieczeństwo i komfort? Czy faktycznie jest to tak skomplikowane, jak mówią? Jakie mamy opcje i na co zwrócić uwagę, by nie popełnić gafy, która mogłaby kosztować naszą pociechę zdrowiem? Odpowiedzi na te kluczowe pytania i praktyczne wskazówki znajdziecie w naszym artykule.

Jaki fotelik samochodowy dla noworodka
Kryterium Bezpieczeństwa Wymagania Rekomendacje Ekspertów
Homologacja ECE R44/04 lub ECE R129 (i-Size) Coraz częstsze są nowe modele spełniające normę R129, ale starsze R44/04 nadal są dopuszczone do użytku. Kluczowe jest, by posiadały atest.
Testy ADAC Wysoka ocena (powyżej 4 gwiazdek) Testy ADAC to niezależna ocena pod kątem bezpieczeństwa oraz ergonomii. Fotelik z wysoką notą to pewniejszy wybór.
Boczne uderzenia Dobrze wyściełane boki Głóka i ramiona maluszka powinny być chronione przez wysokie, stabilne ścianki fotelika.
Prawidłowy montaż Instrukcja obsługi, ISOFIX lub pas samochodowy Poprawny montaż jest kluczowy. Upewnij się, że rozumiesz instrukcję i że masz możliwość sprawdzenia stabilności fotelika.
Materiał Hipoalergiczny, przewiewny Materiał powinien być łatwy do czyszczenia i przyjemny dla delikatnej skóry dziecka, szczególnie w cieplejsze dni.
Ergonomia Wkładka dla noworodka, regulacja pasów Fotelik musi dopasować się do potrzeb maleńkiego dziecka, zapewniając mu bezpieczną i komfortową pozycję.

Wybór pierwszego fotelika samochodowego dla noworodka to decyzja, która spoczywa na barkach rodziców, a od której zależy bezpieczeństwo ich największego skarbu. Analizując rynek, możemy zauważyć, że kluczowe aspekty, takie jak certyfikaty, testy bezpieczeństwa, komfort użytkowania oraz sposoby montażu, stanowią fundament tego ważkiego zakupu. Zgodność z europejską normą ECE R129, znaną również jako i-Size, staje się powoli standardem, oferując bardziej rygorystyczne wymogi niż poprzednia norma ECE R44/04, zwłaszcza w zakresie ochrony bocznych uderzeń i przewożenia dzieci tyłem do kierunku jazdy do co najmniej 15. miesiąca życia. To nie tylko kwestia prawna, ale przede wszystkim gwarancja lepszego zabezpieczenia w razie wypadku.

Bezpieczeństwo fotelików dla noworodków

Kiedy myślimy o foteliku dla noworodka, pierwsze, co przychodzi na myśl, to oczywiście bezpieczeństwo. To nie są tylko ładne słowa wyrwane z kontekstu. Bezpieczeństwo fotelika to skomplikowany system zależności, gdzie każdy element ma swoje znaczenie. Wyobraźcie sobie, że to taki miniaturowy kokon ochronny dla waszego maleństwa, gotowy na nieprzewidziane okoliczności na drodze. Kluczowe jest tutaj, aby fotelik był zaprojektowany tak, by prawidłowo rozkładać siły działające na dziecko podczas zderzenia, chroniąc jego delikatną główkę i kręgosłup.

Zastanawiacie się pewnie, co sprawia, że jeden fotelik jest bezpieczniejszy od drugiego? To przede wszystkim zgodność z homologacją fotelika samochodowego dla noworodka. W Europie obowiązują dwie główne normy: starsza ECE R44/04 i nowsza, bardziej restrykcyjna ECE R129, często nazywana i-Size. Warto zwrócić uwagę na którąś z nich, najlepiej na R129, która narzuca obowiązek przewożenia dzieci tyłem do kierunku jazdy przez pierwsze 15 miesięcy życia, co jest znacznie bezpieczniejsze dla ich szyi w razie wypadku czołowego.

Zobacz także: Jak Zamontować Fotelik Samochodowy w 2025 Roku? Poradnik Krok po Kroku

Dodatkowo, bardzo ważną rolę odgrywają testy fotelików samochodowych dla noworodków, przeprowadzane przez niezależne organizacje. Najbardziej znane i cenione są testy ADAC. Uzyskanie przez fotelik wysokiej oceny w tych testach (np. 4 lub 5 gwiazdek) świadczy o jego ponadprzeciętnych parametrach bezpieczeństwa, wykraczających poza ustawowe minimum. Takie oceny są publikowane regularnie, więc warto się z nimi zapoznać przed zakupem.

Szukając idealnego fotelika, zwróćcie uwagę na materiały, z których jest wykonany. Powinny być one nie tylko wytrzymałe, ale również hipoalergiczne i przewiewne. Dziecko spędza w foteliku sporo czasu, dlatego komfort termiczny jest równie ważny jak sama ochrona. Dodatkowe miękkie wyściółki, szczególnie w okolicach główki i karku, zapewnią maleństwu przyjemniejsze podróżowanie.

Najlepsze foteliki samochodowe dla noworodków

Często słyszy się pytanie: jaki będzie najlepszy fotelik dla noworodka? To trochę jak z wyborem najlepszej bajki dla dziecka – każdy ma swoją ulubioną. Jednak w przypadku fotelików kluczowe są obiektywne kryteria bezpieczeństwa i dopasowania do potrzeb maluszka. Najlepszy fotelik to taki, który jest bezpieczny, wygodny dla dziecka i funkcjonalny dla rodziców. Nie ma jednej magicznej odpowiedzi, ale jest kilka wskazówek, które pomogą Wam znaleźć tę jedną, właściwą opcję.

Zobacz także: Kiedy dziecko może jeździć z przodu w foteliku? (2025)

Na rynku znajdziecie wiele modeli, ale najlepsze foteliki samochodowe dla noworodków to zazwyczaj te, które są przyjazne dla rodziców pod względem montażu i użytkowania. Często są one częścią większego systemu podróżnego, co pozwala na wszechstronne wykorzystanie. Ważne, by fotelik łatwo było zamontować w samochodzie – czy to za pomocą pasów samochodowych, czy systemu ISOFIX. Nic nie irytuje bardziej niż skomplikowana instrukcja i wątpliwości, czy wszystko zostało wykonane poprawnie, prawda?

Zastanówcie się również nad wagą samego fotelika. Jeśli planujecie często przenosić dziecko wraz z fotelikiem (np. z samochodu do wózka), lżejszy model może okazać się strzałem w dziesiątkę. Pamiętajcie jednak, żeby nie poświęcać bezpieczeństwa dla wygody. Producenci prześcigają się w tworzeniu coraz lżejszych, ale wciąż bezpiecznych konstrukcji.

Wiele nowoczesnych fotelików wyposażonych jest w dodatkowe wkładki dla noworodków, które zapewniają im idealne dopasowanie i stabilność w pierwszych miesiącach życia. Kiedy dziecko rośnie, wkładkę można wyjąć. To ważne, aby fotelik „rósł” razem z dzieckiem przez pewien czas, zapewniając mu bezpieczeństwo i komfort na kolejnych etapach.

Ranking fotelików dla noworodków

Kiedy wchodzimy na rynek fotelików samochodowych dla noworodków, łatwo poczuć się przytłoczonym. Tyle marek, tyle modeli, tyle opinii! Właśnie dlatego ranking fotelików dla noworodków może być nieocenionym narzędziem pomocnym w podjęciu decyzji. To taki przewodnik po najlepszych, sprawdzonych produktach, który pomaga nam odsiać ziarno od plew.

Przy tworzeniu rankingów zazwyczaj bierze się pod uwagę szereg czynników, zaczynając od tych krytycznych – bezpieczeństwa, validarnego między innymi przez wspomniane już testy ADAC. Ale to nie wszystko. W rankingach często znajdziemy informacje o komforcie użytkowania, łatwości montażu, ergonomii, a nawet o stosunku jakości do ceny. Przecież chcemy, żeby nasz wybór był rozsądny i służył nam jak najdłużej.

Statystyki pokazują, że foteliki z najwyższymi wynikami w niezależnych testach bezpieczeństwa są znacząco bezpieczniejsze dla dzieci. Różnica w punktach może wydawać się niewielka, ale w kontekście bezpieczeństwa życia dziecka, każdy punkt ma ogromne znaczenie. Foteliki klasyfikowane na szczycie rankingów zazwyczaj oferują lepszą ochronę w razie uderzeń bocznych i lepsze dopasowanie do ciała niemowlaka.

Warto pamiętać, że „najlepszy” w rankingu często oznacza „najlepszy pod kątem ocenianych kryteriów”. Dlatego zawsze warto przeczytać szczegółowe opisy poszczególnych fotelików, które nas zainteresują, a nie tylko sugerować się samą pozycją w danym zestawieniu. Może się okazać, że fotelik z drugiego miejsca idealnie wpasuje się w nasze potrzeby i budżet.

Certyfikaty fotelików dla niemowląt

Na każdym foteliku samochodowym powinniście widzieć etykietę z informacją o jego homologacji. To taki dowód osobisty fotelika, który świadczy o tym, że spełnia on podstawowe, europejskie normy bezpieczeństwa. Bez tej pieczęci bezpieczeństwa, fotelik po prostu nie powinien znaleźć się w Waszym koszyku, ani tym bardziej w samochodzie. Certyfikaty fotelików dla niemowląt to formalny dowód, że produkt został przetestowany i dopuszczony do użytku.

Najważniejszym dokumentem, na który powinniście zwrócić uwagę, jest oznaczenie ECE R129 (i-Size) lub ECE R44/04. Norma R129 jest nowsza i co do zasady bezpieczniejsza, ponieważ wprowadza drobiazgowe badania w zakresie uderzeń bocznych i nakazuje przewożenie dzieci tyłem do kierunku jazdy do 15. miesiąca życia. Ta ostatnia kwestia jest niezwykle istotna dla zabezpieczenia delikatnego odcinka szyjnego i karku noworodka w razie wypadku.

Homologacja ECE R44/04, choć starsza, nadal jest ważna. W jej ramach foteliki są klasyfikowane według grup wagowych (np. grupa 0+ dla dzieci od urodzenia do ok. 13 kg). Niezależnie od obowiązującej normy, upewnijcie się, że fotelik ma wyraźnie oznaczoną homologację. Brak takiego oznaczenia to sygnał alarmowy – taki fotelik nie powinien być dopuszczony do sprzedaży ani użytku.

Oprócz homologacji europejskich, warto poszukać również informacji o testach fotelików samochodowych dla noworodków, takich jak wspomniane już testy ADAC. Choć nie są to formalne certyfikaty w sensie prawnym, wyniki tych testów są niezwykle cenne, ponieważ przedstawiają niezależną ocenę fotelika pod kątem bezpieczeństwa, komfortu i obsługi.

Fotelik samochodowy dla noworodka homologacja

Kiedy planujecie pierwsze wyjazdy z Waszym maleństwem, jedno z kluczowych pytań brzmi: jaki fotelik samochodowy dla noworodka homologacja musi posiadać, aby był bezpieczny? Homologacja to nic innego jak dopuszczenie do użytku przez właściwe organy, co gwarantuje, że fotelik spełnia określone normy bezpieczeństwa. Bez tego nic – nawet najdroższy i najmodniejszy fotelik – nie może być uznany za w pełni bezpieczny.

Obecnie aktualne są dwie główne homologacje europejskie: ECE R44/04 i nowsza ECE R129 (i-Size). Norma ECE R129 jest zdecydowanie bardziej zaawansowana. Wymaga ona testów uderzeń bocznych, które są równie ważne jak czołowe, a przede wszystkim nakazuje przewożenie dzieci tyłem do kierunku jazdy przez pierwsze 15 miesięcy życia. To bardzo dobra wiadomość dla bezpieczeństwa Twojego maleństwa, ponieważ pozycja tyłem do kierunku jazdy jest pięciokrotnie bezpieczniejsza dla kręgosłupa i głowy!

Nawet jeśli wybierzecie fotelik zgodny ze starszą normą ECE R44/04, który jest nadal legalny i dopuszczony do użytku, warto zwrócić uwagę na jego wyniki w niezależnych testach bezpieczeństwa, takich jak ADAC. Niektóre foteliki spełniające starszą normę, mogą wypadać w tych testach jeszcze lepiej niż te z nowszą homologacją, ale nieobowiązkowymi już testami bocznymi.

Pamiętajcie, że najważniejsza jest prawidłowa instalacja fotelika w samochodzie. Nawet najlepszy z homologacją fotelik może nie zapewnić odpowiedniej ochrony, jeśli zostanie zamontowany w sposób nieprawidłowy. Zawsze dokładnie czytajcie instrukcję obsługi producenta i upewnijcie się, że rozumiecie każdy krok.

Montaż fotelika samochodowego dla noworodka

Prawidłowy montaż fotelika samochodowego dla noworodka to absolutna podstawa bezpieczeństwa, bez której żaden nawet najbardziej zaawansowany technologicznie fotelik nie spełni swojej podstawowej funkcji. To, jak fotelik jest zamontowany w samochodzie, ma niemalże tak samo wielkie znaczenie, jak jego konstrukcja i certyfikaty. Niczym budowanie domu – fundament musi być solidny.

Dwa najpopularniejsze systemy montażu to mocowanie za pomocą pasów bezpieczeństwa samochodu lub za pomocą systemu ISOFIX. ISOFIX to globalny standard, który polega na bezpośrednim połączeniu fotelika z punktami mocowania w karoserii samochodu. Jest to rozwiązanie niezwykle intuicyjne i znacznie redukuje ryzyko błędnego montażu, co potwierdzają liczne badania. Szacuje się, że prawidłowy montaż z użyciem ISOFIX jest o około 90% mniej podatny na błędy, niż montaż pasami.

Jeżeli Wasz samochód nie posiada systemu ISOFIX, lub jeśli zdecydujecie się na montaż pasami, kluczowe jest dokładne przestudiowanie instrukcji obsługi fotelika oraz samochodu. Każdy model fotelika ma swoje specyficzne prowadnice pasów, które muszą być użyte zgodnie z zaleceniami producenta. Upewnijcie się, że pas jest napięty poprawnie i nie jest skręcony.

Po zamontowaniu fotelika, wykonajcie prosty test stabilności. Złapcie fotelik u jego podstawy i spróbujcie nim poruszać na boki. Jeśli ruch jest większy niż 2-3 cm w dowolnym kierunku, oznacza to, że fotelik nie jest wystarczająco dobrze zamocowany i wymaga poprawienia montażu. To prosty, ale niezwykle ważny krok, który zapewni Waszemu dziecku maksymalne bezpieczeństwo.

Przewożenie noworodka w foteliku

Pierwszy wspólny wyjazd samochodem z nowo narodzonym dzieckiem to moment pełen emocji, ale też potencjalnych obaw. Jak prawidłowo przewozić noworodka w foteliku, aby czuł się bezpiecznie i komfortowo przez całą drogę? To kwestia, która wymaga kilku ważnych zasad i nawyków, aby podróż była przyjemna dla wszystkich.

Najważniejszą zasadą jest ustawienie fotelika tyłem do kierunku jazdy. Badania jednoznacznie wskazują, że jest to najbezpieczniejsza pozycja dla niemowląt w przypadku kolizji, zwłaszcza czołowej. Głowa dziecka jest nieproporcjonalnie duża w stosunku do reszty ciała, a jego kręgosłup szyjny jest jeszcze niedojrzały. Jazda tyłem do kierunku jazdy pozwala siłom uderzenia rozłożyć się na większej powierzchni pleców i karku, minimalizując ryzyko urazów.

Wkładka dla noworodka, często dołączana do fotelików, odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu dziecku odpowiedniej pozycji. Dopasowuje ona przestrzeń w foteliku do małego ciałka, stabilizując główkę i tułów. Bez wkładki, nawet najlepszy fotelik może nie zapewniać optymalnego bezpieczeństwa dla tak maleńkiego pasażera. Wkładka ta powinna być używana do momentu, aż dziecko osiągnie wagę lub wzrost wskazane przez producenta fotelika.

Zawsze dwukrotnie sprawdzajcie, czy pasy bezpieczeństwa w foteliku są prawidłowo zapięte i napięte. Powinny one przylegać płasko do ciała dziecka, bez skręceń, przechodząc przez ramiona i biodra. Między pasem a klatką piersiową dziecka powinniście móc swobodnie wsunąć maksymalnie dwa palce. Zbyt luźne pasy nie zapewnią właściwej ochrony, a zbyt ciasne – mogą powodować dyskomfort.

Komfort fotelika dla noworodka

Bezpieczeństwo to absolutny priorytet, ale nie można zapominać o komforcie. Długie podróże w źle dopasowanym foteliku mogą być dla noworodka nie tylko nieprzyjemne, ale wręcz męczące. Komfort fotelika dla noworodka to coś więcej niż tylko miękkie wyściełanie; to cała synergia wygody, ergonomii i prawidłowego ułożenia ciała dziecka podczas jazdy.

Wkładka dla noworodka jest kluczowym elementem zapewniającym komfort. Jej zadaniem jest idealne dopasowanie przestrzeni w foteliku do drobnych gabarytów dziecka. Dzięki niej noworodek siedzi stabilnie, a jego plecy, główka i szyja są odpowiednio podparte. To zapobiega zapadaniu się w zbyt dużą przestrzeń fotelika, co mogłoby prowadzić do nieprawidłowej pozycji, a w konsekwencji do dyskomfortu lub nawet problemów rozwojowych.

Materiał, z którego wykonany jest pokrowiec fotelika, również wpływa na komfort. Szczególnie latem warto postawić na materiały przewiewne, oddychające, które minimalizują ryzyko przegrzewania się dziecka. Naturalne tkaniny, takie jak bawełna, lub specjalne tkaniny termoaktywne, które odprowadzają wilgoć, będą dobrym wyborem. Łatwość czyszczenia pokrowca to również aspekt, który z pewnością docenią młodzi rodzice.

Ergonomia fotelika oznacza, że jest on zaprojektowany tak, aby wspieraćnaturalne krzywizny kręgosłupa dziecka, szczególnie w odcinku lędźwiowym. Dobry fotelik powinien mieć również możliwość regulacji zagłówka i pasów bezpieczeństwa, co pozwoli na dopasowanie go do rosnącego malucha, zapewniając bezpieczeństwo i wygodę przez dłuższy czas użytkowania.

Grupy fotelików samochodowych ECE R129

Kiedy zagłębiamy się w świat homologacji fotelików samochodowych, z pewnością natkniemy się na oznaczenie grupy fotelików samochodowych ECE R129, znane również jako norma i-Size. Jest to najnowszy standard bezpieczeństwa wyznaczony przez ONZ, który stopniowo zastępuje starszą normę ECE R44/04. Warto wiedzieć, czym się różni i jakie korzyści oferuje, zwłaszcza w kontekście wyboru fotelika dla noworodka. To jak przesiadka z solidnego fortepianu na nowoczesny syntezator – oba instrumenty grają, ale możliwości są szersze.

Główną i najbardziej rewolucyjną zmianą, jaką wprowadza norma i-Size (ECE R129), jest przejście z klasyfikacji wagowej na klasyfikację wzrostową. Oznacza to, że foteliki są wybierane na podstawie wzrostu dziecka, a nie jego przybliżonej wagi. Daje to bardziej precyzyjne dopasowanie, ponieważ wzrost jest lepszym wskaźnikiem rozwoju dziecka niż waga, która może być bardzo zróżnicowana. Foteliki i-Size są przeznaczone dla dzieci o wzroście od 40 cm do 105 cm, co obejmuje okres od noworodka aż do około 4. roku życia.

Kolejnym kluczowym aspektem normy ECE R129 jest obowiązek przewożenia dzieci tyłem do kierunku jazdy przez pierwsze 15 miesięcy życia. To najbardziej znaczące ulepszenie pod względem bezpieczeństwa, ponieważ, jak już wspomnieliśmy, pozycja tyłem do kierunku jazdy jest znacznie bezpieczniejsza dla delikatnego kręgosłupa i karku niemowlęcia w przypadku wypadku czołowego. Foteliki z homologacją ECE R129 są również bardziej rygorystycznie testowane pod kątem uderzeń bocznych, które często stanowią największe zagrożenie w wypadkach drogowych.

Wszystkie foteliki zgodne z normą i-Size muszą być montowane za pomocą systemu ISOFIX. To kolejna gwarancja bezpieczeństwa, ponieważ ISOFIX minimalizuje ryzyko błędnego montażu, który jest częstą przyczyną niespełnienia przez fotelik jego funkcji ochronnej. Sam montaż jest zazwyczaj prostszy i bardziej intuicyjny, co jest dużym ułatwieniem dla rodziców.

Testy fotelików samochodowych dla noworodków

Wybór pierwszego fotelika dla maleństwa to moment, w którym bezpieczeństwo staje się absolutnym priorytetem. Obok homologacji, kluczową rolę odgrywają niezależne testy fotelików samochodowych dla noworodków. To one dają nam głębszy wgląd w realne parametry zabezpieczenia dziecka, często wykraczające poza minimalne wymogi prawne. Wyobraźcie sobie, że dostajecie nie tylko świadectwo zdanego egzaminu, ale też szczegółowy raport od niezależnych ekspertów.

Najbardziej cenionym i rozpoznawalnym źródłem informacji o bezpieczeństwie fotelików są testy przeprowadzane przez niemiecki automobilklub ADAC. Testy te są przeprowadzane dwa razy w roku i oceniają foteliki pod kątem czterech kategorii: bezpieczeństwo (z wagą 50% w ocenie ogólnej), obsługa (20%), ergonomia (20%) i substancje szkodliwe (10%). Foteliki oceniane są w skali od 0,5 (bardzo dobrze) do 5,5 (wystarczająco), a wynik końcowy często przedstawiany jest w formie gwiazdek (od 1 do 5). Najwyższa ocena, czyli poniżej 1,5, jest często interpretowana jako „bardzo dobre bezpieczeństwo”.

Poza ADAC, istnieją również inne organizacje przeprowadzające podobne testy, choćby ÖAMTC czy Stiftung Warentest, które zazwyczaj współpracują z ADAC i stosują niemal identyczne metody badawcze. Dlatego też wyniki publikowane przez te instytucje są zbieżne i dają spójny obraz bezpieczeństwa danego modelu fotelika. Informacje te są niezwykle cenne, ponieważ pozwalają porównać modele różnych producentów w obiektywny sposób.

Szukając informacji o testach, zwróćcie uwagę nie tylko na ogólną ocenę, ale także na wyniki poszczególnych kategorii. Może się okazać, że fotelik miał „dobrą” ocenę bezpieczeństwa, ale „przeciętną” ocenę obsługi. Dla Was, jako rodziców, może być ważniejsze właśnie łatwe i intuicyjne zapinanie pasów, czy proste czyszczenie, co również jest uwzględniane w ocenach.

Q&A: Jaki fotelik samochodowy dla noworodka?

  • 1. Od kiedy można używać fotelika samochodowego dla noworodka?

    Fotelik samochodowy typu "zero plus" jest niezbędny od pierwszych chwil życia maluszka, już podczas wywozu ze szpitala. Jest on zaprojektowany tak, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo i odpowiednią pozycję dla niemowląt.

  • 2. Jakie są najważniejsze cechy fotelika dla noworodka?

    Kluczowe cechy to: odpowiednia wkładka redukcyjna dla niemowląt, która dopasowuje się do ciała noworodka i zapewnia prawidłowe ułożenie kręgosłupa; system montażu Iso-Fix lub pasy samochodowe; regulowana rączka do przenoszenia; oraz możliwość zamocowania fotelika na stelażu wózka (system travel system).

  • 3. Czy fotelik samochodowy dla noworodka musi spełniać jakieś normy bezpieczeństwa?

    Tak, każdy fotelik samochodowy musi spełniać aktualne normy bezpieczeństwa. W Europie dominującą normą jest ECE R44/04 lub nowsza ECE R129 (i-Size), która kładzie jeszcze większy nacisk na ochronę głowy i szyi oraz wprowadza obowiązek przewożenia tyłem do kierunku jazdy do 15 miesiąca życia.

  • 4. Jak długo dziecko może podróżować w foteliku dla noworodka?

    Fotelik kategorii 0+ jest przeznaczony dla dzieci od urodzenia do momentu, gdy osiągną limit wagowy określony przez producenta (zazwyczaj 13 kg) lub gdy ich główka zacznie wystawać ponad górną krawędź fotelika. Następnie należy przesiąść się na fotelik kolejnej kategorii wagowej.